آزمایش CBC چیست؟
آزمایش CBC مخفف complete blood count به معنی شمارش کامل سلول‌های خونی است. در این آزمایش به‌وسیله سرنگ خون را از رگ گرفته و با استفاده از لوله آزمایش به آزمایشگاه انتقال می‌دهد. این آزمایش برای بررسی اجزا اصلی، ویتامین‌ها و مواد معدنی خون سلامت کلی را بررسی کرده و به شناسایی انواع مختلف بیماری‌ها و اختلالات مانند، کم خونی، سرطان، عفونت و… کمک می‌کند. در اکثر موارد پزشکان این آزمایش را برای تشخیص اولیه تجویز می‌کنند. این آزمایش یک آزمایش عمومی و غیرتخصصی محسوب می‌شود و برای تشخیص دقیق‌تر بیماری نیاز به آزمایشات مکمل می‌باشد.
تست CBC چه زمانی انجام می‌شود؟
تست CBC یک نوع آزمایش خون است که می‌تواند فاکتورهای مختلفی را در خون بررسی کند. پزشکان در مواجهه با بیماران و برای تشخیص صحیح بیماری از آزمایش CBC استفاده می‌کنند. به‌طورکلی این آزمایش ازجمله آزمایش‌های روتین پزشکان محسوب می‌شود؛ اما در برخی موارد که بیمار علائم خاصی که در ادامه به آن اشاره می‌شود را داشته باشد تست CBC الزامی است.
برخی مواردی که در مواجه با آنها به تست CBC نیازمندیم:
- تب بالایی که قطع نمی‌شود
- درد ناگهانی و غیر قابل توضیحات
- تهوع و استفراغ که بیشتر از یک روز به طول می‌انجامد
- احساس ضعف، خستگی و سرگیجه
- وجود خون در استفراغ
- زرد شدن پوست یا غش‌کردن یا از حال رفتن ناگهانی
نحوه آزمایش CBC چگونه است؟
تست CBC یک نوع آزمایش خون است که نیاز به دو سی‌سی خون دارد و به دو صورت و با استفاده از سرنگ یا آنژیوکت انجام می‌شود. در مورد اول با استفاده از سرنگ خون را از رگ گرفته و وارد لوله خونگیری می‌کنند که از نظر هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر است؛ اما به دلیل جدا بودن مراحل خونگیری و انتقال آن به لوله CBC امکان آلودگی در حین انجام مراحل وجود دارد. در مورد دوم فرد درمانگر با استفاده از لوله خلأ CBC، لوله خونگیری را به آنژیوکت وصل نموده و خون به طور مستقیم به لوله خونگیری بنفش انتقال می‌یابد.
شرایط تست CBC
برای انجام تست CBC نیاز به شرایط خاصی نیست و حتی نیاز به ناشتا بودن وجود ندارد. می‌توانید قبل از انجام آزمایش می‌توانید غذا یا مایعات میل کنید بااین‌حال توصیه می‌شود که تا دو ساعت قبل از انجام آزمایش چیزی میل نکنید. باید توجه داشته باشید درصورتی‌که از داروی خاصی استفاده می‌کنید حتماً به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
آزمایش سی‌بی‌سی در زمان پریودی
در اکثر آزمایشات بهتر است خانم‌ها در زمان پریود خود نباشند؛ اما در آزمایش سی‌بی‌سی این موضوع اهمیت خاصی ندارد و بانوان می‌توانند حتی در زمان پریود خود این آزمایش را انجام دهند چرا که در آزمایش سی‌بی‌سی تعداد ذرات موجود در خون به‌طورکلی مورد بررسی قرار می‌گیرند. البته در برخی آزمایشات هورمونی لازم است فرد در دوران قاعدگی خود باشد و زمان آزمایش را در روز خاصی از ماه برای او قرار می‌دهند. تا بتوانند میزان هورمون‌های ترشح شده را مورد شمارش قرار دهند.
آزمایش CBC در بارداری
آزمایش سی‌بی‌سی در بارداری برای چکاپ کلی وضعیت مادر انجام می‌شود. این آزمایش در دوران بارداری در فواصل معینی انجام می‌شود تا بتواند تأثیر مؤثری در پیشگیری و شناسایی بیماری‌هایی که در دوران بارداری رایج هستند بگذارد. تست سی‌بی‌سی باتوجه‌به چند هفتگی بارداری می‌تواند بیماری مادر و یا جنین را تشخیص دهد و از این نظر اهمیت زیادی در دوران بارداری دارد.
آزمایش سی‌بی‌سی diff
آزمایش سی‌بی‌سی diff یک آزمایش زیر مجموعه‌ای از تست CBC است که پزشک معالج باتوجه‌به علائم بیمار و نتایج اولیه تست CBC انجام شده برای چکاپ کلی، در صورت نیاز تست CBC diff را تجویز می‌کند. آزمایش Diff از واژه differential به معنای تفکیک‌کردن گلبول‌های سفید از یکدیگر می‌باشد. در این آزمایش گلبول‌های موجود در خون که هرکدام وظیفه مختص خود را دارند، مانند گلبول‌های سفید که شاخص مهمی در شناسایی عفونت‌ها هستند، گلبول‌های قرمز که وظیفه انتقال اکسیژن در خون را دارند، پلاکت‌ها که منجر به انعقاد خون خواهند شد، هموگلوبین‌ها و هماتوکریت‌ها را دقت بالاتری شمارش می‌کند.
جواب آزمایش سی‌بی‌سی دی تحت‌تأثیر بیماری‌های مختلفی نامتعارف خواهد شد که در ادامه به چند مورد اشاره خواهیم کرد:
- عفونت
- بیماری خودایمنی
- سرطان
- کم خونی
- خونریزی حاد یا مزمن
- بیماری همولیز
- کمبود ویتامین B12
- کمبود اسیدفولیک
- بیماری‌های مزمن کلیوی
- نارسایی مغز استخوان
فرق آزمایش CBC diff با تست CBC
فرق آزمایش سی‌بی‌سی diff با تست CBC در این است که در آزمایش سی‌بی‌سی diff علاوه بر فاکتورهایی که در تست CBC مورد بررسی قرار می‌گیرد، به طور اختصاصی و ریزبینانه‌تر انواع گلبول‌های سفید موجود در خون را مورد بررسی دقیق قرار می‌دهد مانند:
- نوتروفیل‌ها که بخش عمده‌ای از گلبول‌های سفید را تشکیل می‌دهند که تراکم این سلول‌ها در زمانی که بیمار دچار عفونت باکتریایی است افزایش می‌یابد.
- لنفوسیت‌ها که دارای انواع B و T دارد. این گلبول‌های سفید ویروس، باکتری‌ها و همچنین سلول‌های تخریب شده و سرطانی ر شناسایی و نابود می‌کنند.
- مونوسیت‌ها این نوع گلبول‌های سفید باعث تسریع پاسخ دستگاه ایمنی بدن به عوامل بیماری‌زا خواهند شد.
- ائوزینوفیل‌ها این گلبول سفید زمانی که بدن به آلرژی و عفونت‌های انگلی مبتلا می‌شود افزایش می‌یابد.
- بازوفیل‌ها نقش مهمی در کنترل واکنش‌های آلرژی و حملات آسم دارد.
خرید لوله آزمایش CBC
برای انجام آزمایش سی‌بی‌سی به طور گسترده از لوله‌های آزمایش سی‌بی‌سی و یا لوله خونگیری استفاده می‌شود. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع لول خونگیری و مزایا و معایب هرکدام، اطلاع از قیمت و خرید انواع تجهیزات آزمایشگاهی با کارشناسان آرشیدا طب تماس گرفته و از مشاوره رایگان آنها بهره‌مند شوید.
همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با انواع لوله آزمایش و مزایا و معایب هر کدام به سایت مجله آرشیدا طب مراجعه فرمایید.
