دستکش پزشکی

دستکش پزشکی چیست؟

دستکش پزشکی نوعی دستکش یکبار مصرف است که برای عدم انتشار بیماری‌ها و رعایت بهداشت بیمار و پزشک، هنگام معاینه و انجام عمل جراحی استفاده می‌شود. این دستکش‌ها استریل شده هستند و دو نوع پودری و غیر پودری دارند.

جنس دستکش‌ها در برخی موارد از مواد اولیه طبیعی بوده و در برخی مواقع مواد اولیه مصنوعی برای تولید آنها بکار برده می‌شود. بیشتر دستکش‌های موجود در بازار از جنس لاتکس هستند. هر کدام از دستکش‌ها دارای استاندارد‌های مخصوص و کاربرد خود را دارند.

دستکش‌های پزشکی به دو نوع تقسیم بندی و تولید می‌شوند:

  • دستکش پودری
  • دستکش غیرپودری

دستکش پزشکی غیر پودری

یکی از دستکش‌های پرمصرف و غیر حساسیت‌زا که از مواد پلیمری ساخته می‌شود دستکش غیر پودری است. این نوع دستکش به دلیل مقاومت بالا در استفاده طولانی مدت برای پوست ایجاد حساسیت نمی‌کند.

این نوع دستکش معمولا برای جراحی‌های مرتبط به چشم استفاده می‌شود که فاقد هرگونه مواد اضافی باشد و افرادی که با دستکش‌های پودری دچار حساسیت پوستی می‌شوند و یا افرادی هنگام برخورد پوستشان با میوه‌های آلرژی‌زا مانند کیوی و غیره دچار حساسیت پوستی می‌شوند، می‌توانند از این نوع دستکش استفاده کنند.

یکی از دستکش‌های جراحی پر طرفدار و پرمصرف این نوع دستکش می‎‌باشد که بدون پودر لاتکس بوده و از مواد اولیه طبیعی استفاده شده و دارای قدرت کشسانی با به راحتی برای هر سایزی قابل استفاده بوده، در جراحی‌ها پزشکان اغلب از این دستکش‌ها استفاده می‌کنند، در این دستکش‌ها از مواد ضد لغزش استفاده شده تا از افتادن و لغزش ابزار پزشکی و افتادن آنها از دست پزشک جلوگیری کند.

دستکش پزشکی پودری

دستکش پودری به علت پودر موجود در آن پوشیدن و درآوردن دستکش را بسیار راحت‌تر کرده و قیمت آن کمتر از دستکش غیرپودری می‌باشد. پودر موجود در این دستکش‌ها نشاسته ذرت می‌باشد. پودر نشاسته ذرت از حساسیت‌زایی پوست جلوگیری کرده و شخص استفاده کننده را دچار اختلالات پوستی نمی‌کند.

پودر موجود در دستکش‌ها سبب راحت‌تر پوشیدن دستکش و جلوگیری از چسبندگی آن می‌شود و از تعریق دست جلوگیری کرده و تعریق را کاهش می‌دهد.

انواع دستکش های پزشکی

دستکش لاتکس

این نوع دستکش از لاستیک طبیعی تهیه می‌شوند که بدون پودر و سفید رنگ می‌باشند، لایه داخلی آن دارای پوشش سیلیکونی و پلیمری است. در صورت مرطوب بودن یا خشک بودن این دستکش مقاومت خود را حفظ کرده و برای گرفتن ابزار برای کادر درمان کاملا ایمنی خود را حفظ می‌کند.

این نوع دستکش برای استفاده در جراحی‌های کوچک و سند گذاری، مصارف خانگی، مصارف آرایشی و معاینات زنان اورژانس کاربرد دارد، نکته بسیار مهم در استفاده از این نوع دستکش بروز مشکلات حساسیت در برخی افراد است که باید به علائمی در صورت استفاده طولانی مدت نشان می‌دهد توجه کرد.

علائم حساسیت به دستکش لاتکس به صورت در پوست خارش، سوزش، خسکی پوست و پوسته ریزی ایجا می‌شود. در صورت داشتن مداوم علائم به پزشک مراجعه کنید و استفاده از این دستکش را قطع کنید.

مزیت استفاده از دستکش لاتکس:

  • انعطاف پذیری بالا سهولت در استفاده
  • کم بودن ضخامت و حفظ حس لامسه
  • محافظت از پوست در برابر باکتری و ویروس
  • قابل استفاده در فضای آلوده و عفونی
  • قابل تجزیه در محیط زیست
  • قیمت مناسب

دستکش نیتریل

نیتریل از پلیمر سه‌گانه مصنوعی از لاستیک یکبار ولکانیزه شده تولید می‌شود. نیتریل قابلیت انعطاف و مقاومت بسیار بالا در برابر پارگی می‌باشد. این دستکش گزینه مناسبی برای افرادی که به لاتکس یا پودر حساسیت دارند می‌باشد. این مدل در برابر پارگی و سوراخ شدگی قوی‌تر از لاتکس است اما کشسانی کمتری نسبت به دستکش‌های لاتکس دارد.

دستکش‌‌های نیتریل به سه دسته عمومی، صنعت و پزشکی کاربرد دارند. از رنگ آبی آن در جراحی و معاینات پزشکی به دلیل کمتر بودن ضخامت آن استفاده می‌شود.

نیتریل به علت چسبندگی و اندازه آن چابکی بیشتری را در هنگام کار به وجود می‌آورد. از این نوع در حوزه آزمایشگاه کاربرد زیادی دارد و همچنین هنگام کار با مواد شیمیایی و آشپزی نیز کاربرد بسیار زیادی دارد .

مزیت استفاده از دستکش نیتریل:

  • حفظ حس لامسه
  • کشسانی بسیار بالا
  • قیمت مناسب
  • طول عمر و ماندگاری بسیار بالا
  • مقاوم در مواد شیمیایی و ویروس‌ها
  • دارای رنگ‌هایی با جلوه زیاد و نشان دهنده پارگی یا سوراخ شدگی

دستکش وینیل

این نوع دستکش ساخته شده از پلی وینیل کلرید یا همان پی وی سی می باشد که جهت استفاده در مراکزی مانند آزمایشگاه‌ها، مطب‌ها، کلینیک‌ها و محیط‌های آزمایشگاهی قرار می‌گیرد. این نوع بر خلاف دستکش لاتکس حساسیت‌زا نبوده و جاگزین مناسبی برای افرادی که به لاتکس حساسیت دارند می‌باشد.

دستکش وینیل ضخیم‌تر از بقیه نوع‌ها بوده و مقاومت زیادی در برابر اسید‌ها، الکل و مواد قلیایی دارد. در مواردی که نیازی به حس لامسه قوی ندارد وینیل گزینه مناسبی بوده و خاصیت چسبندگی زیادی ندارد.

ریسک نفوذپذیری ورود باکتری و ویروس‌ها در این دستکش بالاتر بوده و برای استفاده در تمیزکاری، مونتاژ و آشپزی مناسب‌تر است.

مزیت استفاده از دستکش وینیل:

  • مقاوم در برابر مواد شیمیایی
  • چسبندگی کم به پوست
  • مناسب استفاده در کوتاه مدت
  • مناسب برای کار‌هایی که نیاز به دقت لامسه ندارند.
  • مورد استفاده برای کارهای غیر پزشکی
  • بدون لاتکس
  • عدم ایجاد حساسیت

دستکش جراحی

دستکش جراحی نقش بسیار زیادی در سریع‌تر شدن روند جراحی دارد. دستکش جراحی کاملا استریل بوده و از پلیمر‌های مختلفی مانند لاستیک نیتریلو یا لاتکس طبیعی ساخته شده. ویژگی بخصوص این نوع محصول نسبت به باقی مدل‌ها استریل بودن آن است که با استفاده از گاز اتیلن اکساید و اشعه گاما استریل می‌شود. استریل بودن دستکش کمک بسیار زیادی برای جلوگیری از انتقال عفونت و آلودگی به بدن بیمار هنگام جراحی می‌کند.

دستکش‌های جراحی بسیار قابل انعطاف زیاد و دارای مقاومت بسیار زیادی می‌باشد. لایه‌ی داخلی آن توسط سیلیکون و پلیمر پوشیده شده و دو نوع پودری و غیرپودری تولید می‌شود. نوع غیرپودری بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد تا در صورت حساسیت داشتن بیمار، دچار آلرژی پس از جراحی نشود.

مزیت استفاده از دستکش جراحی:

  • ساق بلندتر نسبت به باقی مدل‌ها برای پوشش و حفاظت بهتر
  • عدم ایجاد حساسیت
  • دارای سایز‌های متنوع و دقیق
  • استریل شده و بهداشتی
  • انعطاف پذیری بالا و کیفیت مناسب
  • چسبندگی بالا به منظور راحت‌تر کار کردن با ابزار جراحی
  • حفاظت بالا در برابر باکتری، آلودگی و میکروب‌ها
  • بافت ضد لغزش برای انجام جراحی‌های حساس
  •  قیمت بالاتر به علت ویژگی‌های نسبت به سایر دستکش‌ها

دستکش ارتوپدی

این نوع دستکش به صورت چند لایه و بسیار زخیم تولید شده تا در جراحی‌های ارتوپدی مورد استفاده قرار بگیرد. عمل‌های ارتوپدی به علت طولانی بودن و حفظ استریل بودن ابزار‌ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردارند. وزن ابزار ارتوپدی سنگین‌تر از ابزار جراحی‌های دیگر است و نیازمند دسکتش‌های ضخیمی برای گرفتن ابزار و راحت کار کردن با آنها هستند.

مزیت استفاده از دستکش ارتوپدی:

  • سایزهای دقیق و متنوع
  • دارای رنگ تیره برای جلوگیری از انعکاس نور
  • دارای تکنولوژی خاص برای پوشیدن راحت دستکش
  • دارای لایه‌ی مقاوم در برابر برش و پارگی دستکش
  • استریل شدگی بالا
  • مقاوم در برابر انتقال ویروس و عفونت
  • استفاده از مواد مرغوب در تولید
  • ضد حساسیت

دستکش ضد HIV:

دستکش‌های ضد ایدز نوع جدیدی از دستکش‌های پزشکی تولید شده می‌باشند که در صورت پارگی دستکش و جراحت دست دکتر و بیمار امکان انتقال بیماری بسیار بالا می‌باشد، این نوع دستکش به علت سه لایه بودن آن از انتقال بیماری جلوگیری می‌کند. در کلینیک‌های دندان پزشکی سالیانه درصد بسیار زیادی از پزشکان از طریق مراجعه کنندگان دچار بیماری ایدز می‌شوند.

این دستکش‌ها برای پیشگیری و محافظت در برابر مبتلا شدن کادر درمان در آزمایشگاه‌ها و بیمارستان‌ها جلوگیری می‌کند. سه لایه بودن این دستکش در برابر تماس دست با سوزن، تیغ‌ آلوده و ابزار جراحی محافظت می‌کند.

استفاده از دستکش ضد ایدز روشی بسیار مناسب برای جلوگیری از مبتلا شدن به این بیماری می‌باشد.

نکات استفاده از دستکش های پزشکی

  • دستکش پزشکی باید در بسته بندی استریل شده و معتبر نگهداری شود.
  • در زمان مصرف دستکش آنرا از بسته بندی خارج کنید.
  • دستکش‌های پزشکی تا زمان استفاده باید در بسته‌بندی خود قرار داشته باشد و نباید در جیب لباس‌های بیمارستان قرار بگیرد.
  • جعبه و بسته‌بندی دستکش‌ها باید در جای تمیز نگهداری شوند.
  • قبل از استفاده از دستکش‌ها دست‌های خود را بشویید.
  • از عدم پارگی و زدگی دستکش‌ها اطمینان حاصل کنید.
  • پس از استفاده از دستکش‌ها دست‌های خود را بشویید و ضدعفونی کنید.
  • در صورت پاره شدن و سوراخ شدن دستکش آنرا تعویض کنید.

برای تهیه انواع دستکش‌های پزشکی و تجهیزات پزشکی می‌توانید به سایت آرشیدا طب مراجعه فرمایید و همچنین برای اطلاعات بیشتر درباره‌ی انواع محصولات پزشکی به سایت مگ آرشیدا طب مراجعه کنید.